Kullanılabilirlik testini tanımlamadan önce Kullanılabilirlik’i tanımlayalım. Öncelikle belirtmeliyiz ki Kullanılabilirlik göreceli bir kavramdır. Ürün ve kullanıcı bir araya geldiğinde meydana gelen etkileşim ürünün kullanılabilir olup olmadığını belirler.
Uluslararası Standartlar Organizasyonu ISO’ya göre Kullanılabilirlik : “Bir ürünün potansiyel kullanıcıları tarafından, belirli bir kullanım bağlamı içinde, amaçlanan kullanım hedeflerine ulaşmak için, ne derece etkin, verimli ve tatmin edici bir şekilde kullanılabilmesi” olarak tanımlanmaktadır.
Göreceliliğinin kaynağı kullanıcılar ve kullanım bağlamıdır. Kullanımın içinde olacağı sosyal-kültürel ve fiziksel yapı önemlidir. Bir bağlamda kullanılabilir olarak değerlendirilen bir ürün başka bir bağlamda kullanım sorunlarına sebep olabilir.
Kullanılabilirlik Testleri ürünlerin kullanım bağlamını dikkate alarak ürünün var olan veya potansiyel kullanıcıları ile test edilerek kullanılabilirlik açısından değerlendirilmesidir. Kullanılabilirlik testleri Kullanılabilirlik Laboratuvarı‘nda yapıldığı gibi zaman zaman sahada da yapılabilmektedir.
Geleneksel olarak Kullanılabilirlik testlerinde kullanıcıların ürünleri ne derecede etkin, verimli kullandıkları ve bu kullanımdan ne kadar tatmin oldukları ölçülmeye çalışılır. Ancak biz bunun yanı sıra Kullanılabilirlik testlerini kullanıcı araştırmaları için zengin veri sağlayan bir mecra olarak görmekteyiz. Testler sonucunda aldığımız nicel veriler kadar derinlemesine topladığımız nitel verileri tasarıma girdi olacak şekilde işlemekteyiz.
Testlere katılan, hedef kullanıcı kitlesini temsil eden, örnekleme Katılımcılar denmektedir. Test edilecek ürünün türüne göre teste katılan katılımcı sayısı değişmektedir. Ancak hem literatür hem de bizim tecrübemiz iyi tanımlanmış bir örneklem için en az 8 katılımcının gerekliliğine işaret etmektedir. Katılımcıların teminin de profesyonel bir tecrübe gerektirdiğini düşündüğümüzden, bu konuda uzman saha araştırma firmalarıyla çalışmaktayız.